TAMA NA LOKOHAN, SOBRA NA, STOP PDAF

WALANG PERANG BAYANG GASTAHIN

KUNG WALANG BATAS NA NAG-UUTOS!

PAG DI PWEDENG GAWING DIREKTA,

DI RIN PWEDENG GAWIN DI DIREKTA

Tagalogin ko na para maintindihan ng mga Senador at Kongresman natin. Ito ay pakiwari ko na mas matalino ako ng di hamak kaysa sinuman sa kanila.

Ang una, “Walang perang bayang gastahin kung walang batas na nag-uutos,” ay hango sa Section 29, Paragraph 1, ng Article VI ng Konstitusyon.

Ang pangalawa, “Pag di pwedeng gawing direkta, di rin pwedeng gawing di direkta,” ay hango sa kaisipang pinagtibay ng panahon na mas masarap pakinggan sa Ingles na nagsasabi, “What cannot be done directly cannot be done indirectly.”

Di kumpleto ang mga prisipyong ito kung di alam ang isa pang napakadakilang aral ng karanasan na nagsasabi: “DAPAT HATIIN SA TATLO ANG KAPANGYARIHAN SA PAMAHALAAN PARA UMIRAL ANG PAGSISITA NG ISA’T-ISA (check and balance) AT MAPANATILI ANG KAAYUSAN SA PAMAHALAAN.”

Ang tatlong kapangyarihang pampamahalaan ay: (1) kapangyarihan sa paggawa ng batas; (2) kapangyarihan sa pagpapatupad ng batas; at (3) kapangyarihan sa pagsasabi kung ano ang dapat na kahulugan ng mga batas, kung papaano ang paggamit ng batas sa mga usapin, at kung nalabag ba ang batas.

Para maisakatuparan ang mithing mabuting pamahalaan, iginagawad ang tatlong kapangyarihan sa magkaibang tatlong lupon at ang bawat isa ay hindi pwedeng manghimasok sa isa’t-isa at mang-agaw ng kahit na katiting na kapangyarihan na nauukol sa iba.  Kung sa Ingles, “Vesting separate powers for each of the three great departments of the powers of governance, where no one is allowed to grab or interfere with the powers pertaining to the two others.” Nakasunod ito sa tinatawag na “the Principle of Separation of Powers.”

Ibig sabihin, ang teritoryo ng mambabatas ay ang paggagawa ng batas at hindi ito maaaring dumikta sa tagapatupad ng batas na pinamumunuan ng Pangulo ng bansa o tagapamagitan na pinamumunuan ng Supreme Court Chief Justice kung may isyu o usapin sa batas na ginawa.

Hindi rin pwedeng diktahan ang mga mambabatas kung anong batas ang kanilang gawin, at ang tanging boss lamang nila ay mga taong naghalal sa kanila dahil kung ayaw na ng tao sa kanila ay papalitan sila sa susunod na eleksyon o halalan.

Kung magiging istrikto, ang teritoryo lamang ng mga mambabatas, mga senador at mga representante ng mga tao sa kada distrito o partylist, ay ang paggagawa lamang ng batas.

Matapos nilang gumawa ng batas kung papaano gagastusin ang pera ng bayan, hindi dapat pwedeng makialam ang mga mambabatas kung papaano ipapatupad ang paggagasta ng pera ng pamahalan  dahil trabaho na ito ng tagapatupad na kung tawagin ay Ehikutibo o Executive kung sa Ingles.  

Kaya, kung tutuusin, bawal na mabigyan ng kapangyarihan ang mga mambabatas na magkaroon ng ekslusibong salita kung saan gagastusin ang Pork Barrel o Priority Development Assistance Fund (PDAF). Ang pagkakaroon nila ng kapangyarihan na magsabi kung saan gastusin ang PDAF o Pork Barrel ay paghihimasok sa trabaho at kapangyarihan ng tagapatupad ng batas. 

Bawal din ang binuo ng mambabatas na “Oversight Committee” kung ito ay magdidikta sa tagapatupad ng batas kung tama ba o mali ang pagpapatupad ng batas.   Ang tanging pwedeng gawin lamang ng Oversight Committee ng Kongreso ay tingnan ang pagpapatupad at gawing aral ang napupulot na pangyayari para gamitin na magsagawa ulit ng batas para baguhin o amyendahan o ibasura nang tuluyan ang batas.

Matapos gawin ang batas, hindi rin pwedeng makialam ang mga mambabatas kung papaano suriin at uriin ang mga batas na malabo at kung papaano ang kahulugan nito dahil trabaho na ito ng mga huwes o hurado na pinamumunuan ng Kataastaasang Hukuman, o Supreme Court sa mas kilalang pangalan, o kung ang paggastos ba ng Ehekutibo ay naaayon sa batas na ginawa ng mambabatas.

Ngayon, tingnan natin ang dahilan ng mga mambabatas kung bakit pinaglalaban nila na hindi labag sa batas at sa pamantayang moral ang pagkakaroon ng PDAF at pagkakaroon din ng kapangyarihan kung saan gastusin ang PDAF nila. 

Sabi nila na paulit-ulit sa isangdaan taon na ang pagtuturo kung saan gagastusin ang PDAF ay hindi labag sa batas dahil daw hindi naman ito ibig sabihin na pagpapatupad.  Nagtuturo lamang daw sila at ang tinukoy na ahensya ang magpapatupad na aktwal.  Dagdag pa nila, hindi rin labag sa Konstitusyon ang pagsabatas ng PDAF na kung tutuusin ay hindi kumpleto dahil hindi nakasaad kung saan gagastusin ang nakasaad na pondo.

Sa isipan ng sumulat nito, mali ang dahilan ng mga mambabatas.

Bakit mali?

Una, sinabi ng Konstitusyon na walang pera ng kaban ng bayan na gagastahin liban na lamang sa utos ng batas. At ang utos ay laging klaro at walang butas dapat para alam ng tagapatupad kung papaano gagastusin at saan gagastusin. 

 Ang pangalawang dahilan ay taong bayan ang may-ari ng pera kaya walang karapatan ang nag-iisang mambabatas na magsasabi kung saan gagastahin ang PDAF niya na pera rin ng taong bayan.  Ang batas ng buhay ay hindi maaaring baliin: kung sino ang may-ari ng pera siya lamang ang tanging may kapangyarihan at karapatan kung papaano at saan gastusin ang pera niya. 

Ngayon, tandaan na ang gawain o desisyon ng Kongreso ng mambabatas ay magiging batas o boses o gawa ng taongbayan lamang kung ang gawa o desisyon ay napagkasunduan ayon sa proseso na nilahad ng tao sa Konstitutusyon na kung tatawagin ay “three readings” o tatlong proseso sa pagbasa ng panukala at pagboboto para malaman kung ano ang boses ng pinakamari sa Senado at sa Mababang Kapulungan. 

Klaro. Napaklaro rito ang katotohanan na ang utos ng tao sa Konstitusyon sa mga senador at kongresman ay ang tanging dapat nilang sundin na pwedeng maging batas ay hango sa pangkalahatang aksyon o desisyon ng mga kasapi ng Senado at pangkalahatang aksyon o desisyon ng pangkalahatang kapulungan ng mga Representante ng bawat distrito o partylist, at ang pangkalahataaang desisyon ay yaong binoto ng mas nakakaraming mga kasapi nito kung may korum.

Ibig sabihin, kung iisang kongresman o iisang senador lamang ang magsasabi kung saan gagamitin ang perang PDAF na nakalaan sa kanya, ang desisyon ng iisang kongresman o iisang senador ay hindi desisyon ng tao o hindi batas.  Ang sinasabing desisyon ng tao ay ang tinutukoy na batas.

Hindi ba naintindihan ng mga senador at kongresman ito? O nagbubulagbulagan lamang ang mga senador at kongresman?

O dahil tingin ng mga senador at kongresman ay di naman sila kaldagin ng mga tao dahil hindi naman maintindihan ito ng mga tao kahit pa ang mga abogado sa kanila?

Ibig sabihin, mas malamang na nagsasamantala lamang ang mga senador o kongresman sa katotohanan na sadyang malabo sa isipan ng mamamayan kung legal ba o hindi ang bigyan ng kapangyarihang pagtuturo ng nag-iisang senador o nag-iisang kongresman kung saan gagastusin ang nakalaang pondo sa kanya. 

Kung titingnan mo ang sistema na ginawa ng mga senador at kongresman sa pagsabatas na dapat isa sa kanila ay may PDAF, sasabihin nila na hindi naman sila ang nagpapatupad.

Ito raw ay dahil pagkatapos nilang ituro kung saan gagastusin, ibang ahensya naman daw ang magpapatupad ng kanilang itinuro.  Halimbawa, ituro nila na ibili raw ng abono at ang Department of Agriculture ang magpapatupad.

Sa madaling sabi, hindi nila direktang pinakialaman kung paano gagastusin ang pera ng kaban ng bayan na kasama sa batas ng PDAF.

Ito ang aking sagot sa kanila, lalo na kay Jinggoy, Bong Revilla, Bongbong Marcos at Enrile: Ang di pwedeng gawing direkta ay di rin pwedeng gawing hindi direkta.  What cannot be done directly cannot be done indirectly.

Wag na po kayong mag-maang-maangan na inaakala ninyo ay hindi na alam ng taongbayan ang diskarteng ito.

Sa paglabas ng katotohanan na minamanipula pala lamang ang kunwaring pagpapatupad sa pamamagitan ng DPWH o DOH o DA at ibibigay sa mga peke na mga organisasyong NGO kung tawagin, alam na po naming mga mangmang na niloko nyo ng mahigit sampung (10) taon.

At dahil bistado na ang “indirect” na pamamaraan alam na rin ng tao na inabuso lamang  sa pamaraang kahindik-hindik, tigilan nyo na po ang Pork Barrel.

Kahit man sabihin na ayon sa Konstitusyon ang pagtalaga ng batas na magkakaroon ng PDAF ang bawat kongresman o bawat senador, hindi naman ayon sa Konstitution ang pagtatalaga ng Kongreso ng isang delegado na magmumula sa kasapi nito para sa pagtuturo kung saan gamitin ito.

Ang normal na proseso kung magdelega ang Kongreso ay ang pagtatalaga ng anumang opisina o opisyal na nasa Ehekutibo o labas sa Kongreso. 

Halimbawa, ang pagdelega ng pagpapatupad ng batas laban sa ilegal na droga ay ang pagtatalaga ng Philippine Drug Enforcement Agency (PDEA) na siyang mamamahala kung papaano lalansagin ang problema ng pagbebenta at paggagamit ng droga.  Dito, kumpleto at klaro ang batas sa pagtalaga sa PDEA na magkaroon ng kapangyarihan sa paglalaban sa ilegal na droga.  Hindi na mag-iisip ang PDEA kung alin ang hulihin at sino ang hindi huhulihin.

Ang malalim na diwa sa pagtatalaga ng Kongreso sa kung sino ang magpapatupad ng batas, dapat ay klaro at may limitasyon para wala nang karapatang mamili ang delegado kung paano ipapatupad ang batas.  Ito po ay dahil sa karapatang pagpili naipanganak ang abuso.

Sa PDAF, walang limitasyon na klaro ang batas sa pagbubuo ng pondo na ₱70,000,000 sa bawat kongresman at ₱200,000,000 sa bawat senador, sa bawat taon. 

Kakaiba ang batas na ito.  Maliban sa pagdelega sa opisyal na sa kasapi ng Kongreso mismo nanggagaling, wala ring klarong limitasyon ang batas ng PDAF para hindi na magkakaroon ng karapatang pagpili ang delegado kung papaano ipatupad ang paggagastos ng PDAF.

Ang tawag dito sa Ingles ay: “Undue delegation of powers.”

Dahil sa walang klarong pamantayan at limitasyon ang batas ng PDAF, nagawang paikutin ang pagpapatupad, maliban sa pagtuturo kung saan gagamitin.   

Dahil dito, pwedeng sabihin na walang batas na sinunod kung saan gastusin at walang batas na nagsasabi na ang pagpapatupad ay sa pamamagitan ng pagtatalaga ng isang NGO o pribadong orginsasyon na binuo ng mga kagaya ng mga pekeng NGO ni Janet Lim-Napoles.

Ang isa pang nilabag dito, hindi pinagana ang prinsipyo ng Konstitusyon na dapat ay may “check and balance.”  Hindi na nga nati-check ang kongresman o senador sa paggagastos ng kanyang PDAF dahil sa butas ng batas na nagbigay sa kanya ng lahat ng kapangyarihan pagpili kung paano at saan ito gagastahin.

Dagdag pa nito, nalabag din ang prinsipyo ng separation of powers dahil sa ang pagpapatupad ng batas ng PDAF ay dapat teritoryo ng Ehekutibo, pero pinapakialaman ng nag-iisang kongresman o nag-iisang senador.

Isa pang dakilang prinsipyo ng Konstitusyon na nilabag nito ay ang “Public Office is a Public Trust.”

Nasisira ang tiwala ng publiko dahil, sa napatunayan nga, walang sapat na limitasyon ang batas ng PDAF, at ito ay inabuso.

Dahil dito, hindi ko maintindihan kung ang ating mga kongresman at senador ay nagmaang-maangan na lamang at patuloy na ginagawa taon-taon sa General Appropriations Law o Budget Law ang pagsasabatas ng PDAF.

O di ba, klaro na nilabag ang Konstitusyon? 

Utang na loob!

Stop PDAF!